Collecties anthropologie and prehistorie

De collecties antropologie en prehistorie helpen onze eigen menselijke geschiedenis te reconstrueren. Het Instituut herbergt de grootste verzameling menselijke overblijfselen uit België, met daarin Neanderthalerfossielen van wereldklasse. We beheren ook de grootste Belgische collectie prehistorische voorwerpen en de oudste kunstobjecten opgegraven in ons land. Die belangrijke collecties helpen het leven van onze voorouders te begrijpen: denk maar aan hun voeding, levensstijl, mobiliteit, kunst en religieuze overtuigingen.
 

De archeologische collecties zijn voornamelijk het resultaat van opgravingen die door onderzoekers van ons Instituut zijn uitgevoerd op prehistorische sites in België vanaf de tweede helft van de 19de eeuw. Deze collecties worden aangevuld met enkele etnografische objecten en specimens die met ons zijn uitgewisseld of aan ons geschonken.

De antropologische collecties bevatten prehistorische menselijke overblijfselen die zijn ontdekt in België tijdens archeologische opgravingen. De Neanderthalers van Spy, opgegraven in 1886, zijn wellicht het meest bekend, en worden bestudeerd door onderzoekers van over de hele wereld. Door het herbestuderen van de collecties uit de grotten van Goyet konden we verschillende volwassen Neanderthalers identificeren. Door de uitstekende conservering van DNA in deze botten (van Neanderthalers en ook anatomisch moderne mensen van het boven-paleolithicum) werden ze opgenomen in grootschalige genetische studies naar onze voorouders op het Europees continent.

We hebben collecties van menselijke overblijfselen van middeleeuwse en moderne vindplaatsen in heel België. Dit omvat twee collecties van individuen waarvan leeftijd en geslacht gekend zijn, belangrijk bij het reconstrueren van de sociale structuur van de toenmalige gemeenschappen.

Restitutiedebat

Als onderdeel van de collecties menselijke resten bewaren we ook menselijke overblijfselen uit de voormalige Belgische kolonies en van over de hele wereld. Er zijn meer dan 500 menselijke overblijfselen uit de voormalige Belgische koloniën, de Democratische Republiek Congo, Rwanda en Burundi, die zijn verzameld in een erg problematische koloniale context. Deze maken grotendeels deel uit van de collecties die in 1964-65 van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika naar ons Instituut zijn overgebracht. Het HOME-project, gecoördineerd door ons instituut en afgerond in 2023, vraagt een wetswijziging om de repatriëring van menselijke resten te vergemakkelijken wanneer een aanvraag wordt gedaan, en om de commerciële handel van menselijke resten te verbieden.