Homo naledi-fossielen wijzen erop dat ze waarschijnlijk geen langeafstandslopers waren

13/02/2025
Onderzoeker Tara Chapman met een 3D-geprint bot van Homo naledi © Instituut voor Natuurwetenschappen

Onderzoekers onthullen evolutionaire inzichten via 3D-reconstructie

Tien jaar na de ontdekking van Homo naledi-fossielen in het Rising Star-grottenstelsel in Zuid-Afrika, hebben onderzoekers nieuwe inzichten gekregen in hoe deze vroege mensachtige zich bewoog. Een internationaal team uit Afrika, Europa en Noord-Amerika analyseerde skeletdelen van zowel jonge als volwassen individuen en wist het volledige onderbeen van Homo naledi te reconstrueren.


Uit de reconstructie blijkt dat Homo naledi uitzonderlijk lange tibias (scheenbenen) had en een hoge crurale index (de verhouding tussen scheenbeen- en dijbeenlengte), wat efficiënt wandelen over lange afstanden mogelijk maakte. Maar ondanks de lange benen waren de knieën en gewrichten opvallend klein – een teken dat deze soort niet gebouwd was voor de herhaalde impact van hardlopen. “Die lange benen waren handig voor lange wandelingen, maar de kleine gewrichten laten zien dat Homo naledi niet aangepast was aan langdurig rennen,” legt Chapman uit.

De Endurance Running Hypothesis in vraag gesteld

Volgens de Endurance Running Hypothesis, voorgesteld door Bramble en Lieberman in 2004, ontwikkelden vroege Homo-soorten lange benen en grote gewrichten om zich aan te passen aan langeafstandslopen, waardoor ze in warme klimaten prooien konden achtervolgen. De bevindingen over Homo naledi suggereren echter een andere evolutionaire strategie. De combinatie van lange benen en kleine gewrichten wijst erop dat de evolutie van menselijke voortbeweging niet volgens een vast patroon verliep. Bij Homo naledi lijkt beenverlenging zich sneller te hebben ontwikkeld dan de vergroting van de gewrichten in het Pleistoceen.

Homo naledi en evolutionaire complexiteit

Homo naledi leefde tussen 241.000 en 335.000 jaar geleden, in dezelfde periode als andere Homo-soorten zoals Homo erectus. Ondanks deze relatief jonge datering vertoonde zijn bovenlichaam verrassend primitieve kenmerken die bij andere mensachtigen al meer dan een miljoen jaar eerder verdwenen waren. Deze omvatten een brede borstkas, hoge schouders en een lage humerale torsie – allemaal aanpassingen die nuttig zijn bij klimmen. Daarentegen suggereert zijn onderlichaam, met lange benen en een moderne, mensachtige voet, dat hij goed was aangepast aan langeafstandswandelen. Deze unieke combinatie van kenmerken zet de gangbare opvatting op losse schroeven dat alle homininen uit deze periode volledig aangepast waren aan tweevoetigheid.

Open Access voor verder onderzoek

Kort na de ontdekking in 2015 werden veel Homo naledi-fossielen geüpload naar het 3D-softwareplatform Morphosource. Het internationale team gebruikte software ontwikkeld aan de Université Libre de Bruxelles om een 3D-reconstructie van het onderbeen te maken. Deze modellen zijn vrij toegankelijk via Morphosource en Sketchfab en kunnen worden gebruikt voor verder onderzoek en onderwijs. “Door deze reconstructies openlijk te delen, hopen we dat andere wetenschappers en educatoren zich verder kunnen verdiepen in Homo naledi en zijn bijzondere plaats in onze evolutionaire geschiedenis,” zegt Chapman.

De studie is gepubliceerd in het Journal of Anatomy.

Bekijk de 3D-reconstructies
Morphosource Sketchfab

Nieuws