Videoreeks: reuzen ná het dinotijdperk

Bekijk de interviews met onze specialisten die je alles vertellen over de tentoongestelde exemplaren in onze tentoonstelling GIANTS

 

Paraceratherium: levenslang groeien ?

Paraceratherium is het grootste bekende landzoogdier. Net als de olifant bleef dit reusachtige dier zijn hele leven doorgroeien, terwijl andere zoogdieren op volwassen leeftijd stoppen met groeien. De eerste resten van Paraceratherium zijn aan het begin van de 20e eeuw beschreven na opgravingen in Pakistan. In het begin waren paleontologen in de war over dit dier.
 
Hoewel nauw verwant aan de neushoorn, weten we nu dat het meer leek op een bizarre kruising tussen een neushoorn, een olifant en een giraf.
 

 

Megalodon: de ECHTE tanden van de zee?

Megalodon was een superroofzuchtige kolos, de grootste roofhaai die ooit heeft geleefd. Hij heerste meer dan 12 miljoen jaar over de oceanen en joeg op walvissen en dolfijnen. De naam Megalodon komt van het Grieks voor "grote tanden". Zijn tanden waren driehoekig, gekarteld en zo groot als een mensenhand. Wisselde de reuzentandhaai? Als een tand in de voorste rij brak of uitviel, werd hij meteen vervangen.

Het fossiel dat je hier ziet is echt uniek. Het is een van de best bewaarde en meest complete Megalodon-resten ter wereld. Het werd in 1860 opgegraven tijdens de bouw van de Antwerpse stadsomwalling.

 

 

Hou je van hele grote katten? Smilodon zou je wel eens op andere gedachten kunnen brengen...

Er zijn talloze botten en pootafdrukken van deze dieren gevonden. Sabeltandkatten leefden overal, behalve in Australië en de poolgebieden.

Het geslacht Smilodon bestaat uit drie soorten: Smilodon gracilis, Smilodon fatalis en Smilodon populator. De beroemdste en grootste van de sabeltandkatten was Smilodon populator uit Zuid-Amerika. Hij was net zo groot als een Afrikaanse leeuw en was een vervaarlijk roofdier. Hij was wel aanzienlijk zwaarder en zijn hoektanden konden wel 28 centimeter lang worden.

 

 

Gigantopithecus: King Kong, verzinsel of werkelijkheid?

Gigantopithecus is de grootste aap die ooit heeft geleefd. Twee miljoen jaar geleden leefde hij in de subtropische wouden van wat nu Zuid-China is.  Zijn kaken en tanden vertellen ons alles wat we moeten weten over deze reuzenaap. Ze zijn anders gevormd dan die van alle andere apen. Zo beseften wetenschappers dat het om een nieuwe soort ging. Genetische analyse van een kies toonde aan dat Gigantopithecus een neef was van de orang-oetan.

Het grootste deel van het jaar voedde de reuzenaap zich met grove bladeren, wortels, scheuten en, in bepaalde seizoenen, fruit. Door de ijstijden veranderden veel bossen echter in graslandschappen, met als gevolg dat Gigantopithecus uiteindelijk verdween door gebrek aan voedsel.

 

 

De wolharige neushoorn: een raadselachtig verdwijnen? 

Coelodonta antiquitatis was nauwelijks groter dan de hedendaagse neushoorn. Hij voedde zich het hele jaar door met verschillende soorten voedsel zoals grassen, mossen, kruiden en struiken. 

Een eerste verklaring voor zijn verdwijning kan de klimaatverandering zijn. Na de laatste ijstijd werd het klimaat warmer en natter. De steppen veranderden geleidelijk in bossen en het voedsel van de wolharige neushoorn verdween. Een andere hypothese schrijft het toe aan de jacht door de mens. 

Maar hoe zit het dan  Het is waarschijnlijk een combinatie van deze twee factoren, waarbij het niet mogelijk is de doorslaggevende factor te bepalen.

 

 

Leviathan, een mythisch zeemonster dat echt bestond! 

Gedurende 5 miljoen jaar zwom deze superpredator in dezelfde wateren als de gigantische haai Megalodon. Hij had tanden en kaken die lijken op die van orka's, maar het is een verre neef van de potvis.

Deze schedel van Leviathan werd in 2008 ontdekt in de Pisco-woestijn in Peru. Een paleontoloog van het Instituut voor Natuurwetenschappen leidde het onderzoeksteam. Tot nu toe is er geen ander deel van het skelet gevonden. Om in te schatten hoe groot het dier was, baseerden de onderzoekers zich op de grootte van de schedel en de lengte van andere potvissen.

 

 

De holenleeuw: een misleidende naam?

Ook al heeft deze reusachtige prehistorische leeuw zijn naam niet gestolen, hij leefde eigenlijk niet in grotten. Hij kwam voornamelijk voor op steppen, weilanden en soms in open bossen. De holenleeuw dankt zijn naam aan zijn interessante jachtmethode: hij ging grotten binnen om op welpen of zieke beren te jagen tijdens hun winterrust.

Toen de holenbeer was uitgestorven, werden rendieren de belangrijkste prooi van de holenleeuw. Maar aan het einde van de laatste ijstijd veranderden de steppen in bossen, waardoor de rendierpopulatie afnam en daarmee ook zijn voornaamste voedsel. En toen kwam de mens, zijn grootste concurrent. Hebben wij hem de genadeklap gegeven?

 

 

Titanoboa, een paar miljoen jaar na het uitsterven van de dinosauriërs, het grootste roofdier op aarde!

In de jaren 2000 ontdekten paleontologen overblijfselen van Titanoboa in een kolenmijn in Colombia.  Al snel beschreven ze Titanoboa als de grootste slang ooit! Hij leefde in het tropische woud van het huidige Colombia en at grote vissen, krokodillen en schildpadden. Net als de anaconda en de boa constrictor verstikte Titanoboa zijn prooi door zich er omheen te wikkelen en hem dan in één hap door te slikken.

Waarom is Titanoboa uitgestorven? Het blijft een mysterie... Mogelijk veranderde het klimaat en droogden rivieren op, waardoor zijn leefomgeving verdween.

 

 

Megaloceros giganteus, ook bekend als « reuzenhert », is het grootste hertachtige dier dat ooit heeft bestaan.

Het Instituut voor Natuurwetenschappen kocht dit exemplaar op 3 juni 1884. Het is 3 meter lang, 3 meter hoog en 3 meter van het ene uiteinde van het gewei naar het andere. Niet alleen het transport van dit reuzenskelet was een echte uitdaging, maar ook het in elkaar zetten ervan. De schedel en het gewei kunnen immers niet uit elkaar. We moesten die dus in één stuk van de bewaarplaatsen naar de tentoonstellingsruimte vervoeren, en binnenkort ook weer in de tegengestelde richting.

 

 

Mammoeten in België?

Mammuthus primigenius leefde op de steppen van West-Europa, Noord-Amerika en Noordoost-Azië. In ons land zijn veel sporen van deze gigant gevonden! De wolharige mammoet leefde in onze streken tijdens de laatste ijstijd, van ongeveer 120.000 tot 12.000 jaar geleden. 

Er zijn botten gevonden in Hofstade (bij Mechelen), in Spy, Goyet, Warneton, Dendermonde, Hoboken en Lier. Onlangs nog kwamen er mammoetresten aan het licht tijdens de werken aan de toekomstige metrolijn 3 in Brussel.

 

 

Hoe kon een luiaard zo groot worden?

Megatherium werd wel 5 tot 6 meter lang. Ter vergelijking: de luiaards van vandaag meten hooguit 75 centimeter. De grootte van herbivoren hangt onder andere af van het klimaat en de hoeveelheid beschikbaar voedsel. Bijna 60 miljoen jaar lang was Zuid-Amerika een eiland met een gunstig klimaat, veel plantengroei en weinig roofdieren.
 
Ongeveer 3 miljoen jaar geleden vormde zich een smalle strook land tussen Zuid-Amerika en Noord-Amerika. Hierdoor kwamen grondluiaards in contact met grotere roofdieren, zoals Smilodon. Tijdens deze periode volgden cycli van ijstijden en warmte elkaar op. Door hun grotere formaat waren luiaards beter beschermd tegen roofdieren en de kou.